ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ İÇİN ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP OLAN OYUN, YAŞAMIN BAŞLANGICIYLA BERABER ONLARIN ÇEVREYLE İLETİŞİM KURMASINI SAĞLAMASI BAKIMINDAN DA ÖNEM TAŞIYOR.

Çocukların tüm gelişim alanlarına etkisi olan oyun; onlara sorumluluk alma, problem çözme, yaratıcı düşünme, muhakeme etme, sosyal roller edinme, kendini ifade etme, sosyal beceri, dil becerisi ve bilişsel beceri gibi pek çok beceri kazandırıyor. Kısacası oyun çocukları hayata hazırlarken onların günlük yaşamlarının da vazgeçilmez bir parçası oluyor.

Tanımı gereği otizm oyunun becerilerinde sınırlılıklar meydana getirebiliyor. Bu sebeple otizmi olan birçok çocuk oyunun doğal faydalarını deneyimlemekte zorlanıyor. Otizmden etkilenen çocuklarda sembolik oyun ve taklit becerilerinde zorluklar, dil gelişiminde ise sınırlılıklar gözlenmekle beraber yaşanan bu güçlüklerin birbiriyle bağlantılı olduğunu öne süren çalışmalar da bulunuyor. Bunun yanındaotizmden etkilenen çocuklar çoğunlukla oyun becerilerinde basmakalıp davranışlar sergileyebiliyor.

Otizmi olan çocuklar için sınırlı oyun becerileri, bağımsız performans sergileyebilmeleri, çevreleri ve akranlarıyla ilişki kurmaları için gerekli birçok duruma da bir sınırlama getiriyor.  Bu doğrultuda otizmden etkilenen çocuklara özellikle sosyal aktivitelere ve oyun aktivitelerine katılmalarının öğretilmesi konusu oldukça faydalı oluyor. Bu noktada çocuklara oyun becerilerinin öğretiminde onların bireysel farklılıklarını dikkate alarak ilgi alanlarına yönelik öğretim süreci planlamak oyuna katılımlarını artırıyor. Aynı zamanda otizmden etkilenen çocuklara oyun becerilerini öğretmek ve oyun becerilerinin kapsayıcı ortamlara genellemesini desteklemek de çocukların doyasıya oyun oynamalarına katkı sağlıyor.

MERVE ÖZTURHAN, SOBE Vakfı Özel Eğitim Alanı Öğretmeni

KAYNAKÇA 

• Morrison, R. S., Sainato, D. M., Benchaaban, D., & Endo, S. (2002). Increasing play skills of children with autism using activity schedules and correspondence training. Journal of early intervention, 25(1), 58-72.

• Boutot, E. A., Guenther, T., & Crozier, S. (2005). Let's play: Teaching play skills to young children with autism. Education and training in developmental disabilities, 285-292.

• Jung, S., & Sainato, D. M. (2013). Teaching play skills to young children with autism. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 38(1), 74-90.

• Carrero, K. M., Lewis, C. G., Zolkoski, S., & Lusk, M. E. (2014). Based strategies for teaching play skills to children with autism. Beyond Behavior, 23(3), 17-25.

• Akçamuş, M. Ç. Ö., Acarlar, F., & Gamze, A. L. A. K. (2018). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda taklit türlerinin oyun karmaşıklığı ve sözcük dağarcığı ile ilişkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(4), 747-775.

• Kent, C., Cordier, R., Joosten, A., Wilkes-Gillan, S., Bundy, A., & Speyer, R. (2020). A systematic review and meta-analysis of interventions to improve play skills in children with Autism Spectrum Disorder. Review Journal of Autism and Developmental Disorders, 7(1), 91-118.

• Tahiroğlu, D. (2021). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sembolik oyun. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 38(2), 97-114.